Güneş İstemeyen Çiçekler: Az Işıkta Büyüyen Ev Bitki Çeşitleri
Bitkilerin yaşamını sürdürebilmesi için güneş ışığı alması çok önemlidir ancak bazı bitkiler, güneş ışığını doğrudan almadan da hayatta kalabilir. Bahçenizde bir duvar gölgesini, büyük bir ağacın altını ya da evinizdeki loş bir odayı biraz renklendirmek istediğinizde güneş istemeyen çiçekler yardımınıza koşabilir.
Gölgede veya karanlıkta yetişen bitkiler, bolca güneş isteyen bitkilere göre daha uzun ömürlü de olabilirler. Özellikle kış aylarında bitkilerinizi canlı ve yeşil tutmakta zorlanıyorsanız şansınızı bir de güneş sevmeyen saksı çiçekleri ile deneyebilirsiniz. Peki, evde gölgede yetişen çiçekler hangileridir? Güneş istemeyen bitkilerin bakımı nasıl yapılır? Bu konuda aklınıza takılan tüm soruların yanıtını, bu yazımızda bulabilirsiniz.
Güneş İstemeyen Çiçekler ve Özellikleri
Su, toprak, hava ve gün ışığı; doğanın en temel ihtiyaçlarıdır. Ancak tıpkı daha az suyla yaşamlarını sürdürebilen bitkiler olduğu gibi güneş ışığını dolaylı yollardan alarak hayatta kalabilen bitkiler de vardır. Hatta bazı bitkilerin özellikle güneş ışığına doğrudan maruz kalmasını önlemek gerekir.
Bu durum, elbette güneş sevmeyen çiçeklerin daha az bakıma ihtiyaç duydukları anlamına gelmez. Her bir bitki türünü çok iyi tanımak ve doğasına uygun koşullarda yetiştirmek önemlidir. Onları ihtiyaçları kadar sulamak, topraklarını havalandırmak, düzenli periyotlarla saksılarını değiştirip bitki besini veya gübrelerle desteklemek gerekir. Ancak buna rağmen eviniz yeterince ışık almıyorsa bitkilerinizin solduğunu görmek canınızı sıkacaktır.
Güneşi sevmeyen çiçekler, günlerin kısalmaya başladığı sonbahar ve kış aylarında bile canlılıklarını sürdürebilirler. Evinizi veya bahçenizi dört mevsim tazeleyen her dem yeşil bitkiler, sizin kendinizi daha iyi hissetmenize de yardımcı olurlar. Paşa kılıcı, aşk merdiveni, dua çiçeği ve altın çanağı; ışık istemeyen bitkilere örnek gösterilebilir. Bahçe, balkon ve iç mekânlarda yetiştirilebilecek bazı gölge çiçeği türlerine ve özelliklerine detaylıca bakalım.
Güneş Sevmeyen Saksı Çiçekleri
Saksı çiçekleri uygun koşullara kavuştuğu sürece bahçede, balkonda ya da evinizin bir odasında yaşayabilir. Toprak kalitesi, saksı ölçüleri, sulanma sıklığı, güneş ışığı alıp alamadıkları bu çiçek türleri için önemlidir. Eğer saksılarınız gölgeli bir alandaysa bolca güneş ışığı isteyen bitkiler yerine güneş görmeyen yerde yetişen bitkileri tercih etmelisiniz. Hadi, güneşi sevmeyen bitkilerden birkaçı türü birlikte inceleyelim.
Onbir Ay Çiçeği
Kalp şeklindeki iri yaprakları ve rengârenk çiçekleriyle yerleştirildiği her alana canlılık kazandıran onbir ay çiçeği, doğrudan güneş almayan yerde yetişen bitkilerden biridir. Kış aylarında 10-12 dereceye kadar düşen sıcaklıklara dayanabilir. Aşırı sulanmaktan hoşlanmaz ancak toprağı sürekli nemli tutulmalıdır. Her yıl, çiçeklenme dönemi biter bitmez çürüyen yapraklarının temizlenmesi ve saksısının değiştirilmesinde yarar vardır.
Açelya
Hem kış, hem ilkbahar aylarında bolca çiçek açan açelya; yarı gölge ortamları sever. Aşırı sıcaklardan hoşlanmaz, en hızlı gelişimini 10-18 derecelerde gösterir. Bu yüzden yazın bolca sulanmak ister, kökünü boğmadan sık sık sulamak ve toprağını daima nemli tutmak gerekir. Kış aylarında ise donmasını önlemek adına daha az su verilebilir. Her iki yılda bir saksısını ve toprağını değiştirmek yararlı olur ancak toprağının gübrelenmesi önerilmez.
Cam Güzeli
Kırmızı, mor, mavi, sarı, beyaz çiçekleriyle saksılarda bir renk cümbüşü yaratan cam güzeli de doğrudan güneş almak istemeyen bitkilerdendir. Aydınlık veya yarı gölge ortamlarda yetişebilir. Oda sıcaklığını sever, havalar soğumaya başladığında saksısını balkon ya da bahçede bırakmamak gerekir. Her yıl ilkbahar aylarında saksısı ve toprağı değiştirilir, sulama sıklığı artırılır. Eylül ayı itibarıyla ise daha az su vermeye başlayabilirsiniz.
Güneş Görmeyen Yerde Yetişen Bitkiler
Bahçelerde de bir duvarın arkasında ya da geniş bir ağacın altında kalan gölge alanlar bulunur. Eğer yeşillendirmek istediğiniz alan bir yükseltisiyse karanlık seven bitkiler arasında bulunan Amerikan, kaya ya da patos sarmaşığı türlerini deneyebilirsiniz. Daha renkli ve canlı bitki türleri içinse size birkaç öneri verebiliriz.
Kasımpatı
Çok yıllık bir bitki olan kasımpatı, aydınlığı sevse de doğrudan güneş ışığına maruz kalmaktan hoşlanmaz. Kış aylarında sıcaklığın 12 derece altına düşmesi, köklerinin zarar görmesine yol açabilir. Donmasını önlemek için kış aylarında nadiren sulanması önerilir. Yaz aylarında ise kökünü boğmadan toprağını daima nemli tutmak gerekir. Besleyici topraklarda daha hızlı gelişeceği için fosfor ağırlıklı gübrelerle desteklenebilir.
Begonya
Yine çok yıllık bir bitki olan begonya da rengârenk çiçekleriyle bahçelerinize hayat verebilir. Begonya, hem bolca güneş altında hem de gölgede hızla gelişim gösterir. Yetiştirildiği toprağın geçirgen olması ve sürekli nemli tutulması gerekir. Kuruyan, çürüyen yapraklarının uzaklaştırılması dışında bir bakım gerektirmez.
Gardenya
Temmuz-ekim ayları arasında bembeyaz çiçekler açan, çalı formundaki bu bitki; hem saksılarda hem bahçelerde yetiştirilebilir. Eğer saksıdaysa sıcaklıklarında 14-15 derecenin altına düştüğü kış günlerinde kapalı bir mekânda korunması faydalı olur. Gardenya, doğrudan güneş ışığı almak istemez. Yaz aylarında haftada en az iki kez sulanması gerekirken kış aylarında sadece toprağının kurumasını önlemek yeterli olur.
Güneş İstemeyen İç Mekân Bitkileri ve Bakımı
Evde bakılan bitkiler, pencere kenarında değilse her zaman yeterince güneş ışığı alamaz. Bu nedenle gelişimi yavaşlar ve yaprakları solup dökülmeye başlar. Güneş istemeyen salon bitkilerinin bakımı ise nispeten daha kolaydır. Sık sık yerini değiştirmeniz, her gün güneşlenmesi için çabalamanız gerekmez. Gölge seven salon bitkilerinden birkaçını sizin için derledik.
Devetabanı
En popüler kapalı mekân bitkilerinden biri olan devetabanı, direkt güneş ışığı almaktan hoşlanmaz. Gölge veya yarı gölge ortamlarda dolaylı yollardan aldığı gün ışığı, gelişimi için yeterlidir. Kış aylarında 12 derecenin altına düşmeyen sıcaklıklarda gelişimini sürdürür. İlkbahar ve yaz aylarında bolca sulanması gerekirken kış aylarında toprağının kurumasını önlemek yeterli olur. 3-4 yılda bir kez ilkbahar aylarında saksısını değiştirmek gerekir.
Difenbahya
Bitkilerle ev dekorasyonu denildiğinde akla ilk gelen salon bitkilerinden biri de difenbahya. Dört mevsim yeşil kalabilen geniş yaprakları ve 2-3 metreyi bulabilen boyuyla evlerin salonuna ihtişam katan bu bitki de gölge ya da yarı gölge ortamlarda yetiştirilir. Yapraklarında ve çiçeklerinde bulunan özsu oldukça zehirli olduğundan çocukların ya da evcil hayvanların bulunduğu yaşam alanlarında yetiştirilmesi güvenli olmayabilir. Bitkinin özsuyu elinize bulaşırsa ellerinizi bolca su ve sabunla yıkamanız gerekir.
Dua Çiçeği (Maranta)
Desenli, koyu yeşil yaprakları sayesinde oldukça etkileyici bir görünüme sahip olan dua çiçeği; doğrudan güneş ışığı almayan, gölge ya da yarı gölge ortamlarda bulunmak ister. Sıcağı sevdiği için kış aylarında 16-18 derecenin altındaki havalara maruz kalmaması gerekir. Toprağı kurudukça bol miktarda su verilebilir. Kış aylarında bitkinin üşümesini önlemek için sulama miktarı azaltılır. Her yıl ilkbahar aylarında saksısını değiştirmek faydalı olur.
Sık Sorulan Sorular
Güneş istemeyen bitkiler hangileridir?
Paşa kılıcı, alev kılıcı, küpe çiçeği, begonya, beyaz yelken çiçeği, çuha çiçeği, bardak menekşesi, guzmanya, orkide, salon sarmaşığı gibi pek çok bitki doğrudan güneş ışığı almadan yaşamını sürdürebilir.
Güneş sevmeyen çiçeklerin bakımı nasıl yapılır?
Gölgede yaşayabilen bitkilerin de sulanma, saksı değişimi, gübre, budanma gibi ihtiyaçları bulunur ve bakım rutinleri, bitkilerin türüne göre farklılık gösterir. Yetiştirilen her bir bitkinin iyice tanınması ve ihtiyaçlarına yönelik bir bakım rutini hazırlanması önerilir.
Az ışıkta hangi saksı çiçekleri yetişir?
Açelya, cam güzeli, küpe çiçeği, beyaz yelken çiçeği, bardak menekşesi, gardenya, begonya, alev kılıcı, dua çiçeği, devetabanı gibi pek çok saksı bitkisi gölgeli ortamlarda yaşar.
İç mekânda yetiştirilebilecek gölge bitkileri nelerdir?
Guzmanya, dua çiçeği, orkide, salon sarmaşığı, küpe çiçeği, cam güzeli, begonya, gardenya, devetabanı, difenbahya gibi bitkiler; doğrudan güneş ışığı almayan iç mekânlarda yetiştirilebilir.
Düşük ışıkta yaşayan bitkilerin faydaları nelerdir?
Doğrudan güneş ışığı istemeyen bitkiler, pencereye yakın bir konumda değillerse de gelişimlerini sürdürürler. Gün içerisinde birkaç kez bitkinin yerini değiştirmenize, onu bir odadan diğerine taşımanıza gerek kalmaz. Yetersiz gün ışığına bağlı solmalar da bu bitkilerde nadiren görülür. Dolayısıyla çok daha uzun ömürlü olabilirler.